Miechów: liturgia Wielkiego Piątku według rytu bożogrobców w bazylice Grobu Bożego

Wielkopiątkowej liturgii w oparciu o ryt bożogrobców w unikatowej w Polsce Bazylice Grobu Bożego w Miechowie, z udziałem tłumów wiernych, w tym członków zakonu bożogrobców przybyłych z różnych stron Polski – przewodniczył bp Kazimierz Ryczan.

Miechów znajduje się w diecezji kieleckiej, stąd zgodnie z wieloletnim obyczajem biskup kielecki prowadzi nabożeństwo liturgii Wielkiego Piątku i Drogi Krzyżowej po gotyckich krużgankach, pamiętających czasy św. Jadwigi Królowej.

W słowie, wygłoszonym do licznie przybyłych uczestników uroczystości, bp Ryczan rozważał powtarzający się w historii motyw zdrady Judasza i zdrady krzyża, na którym - jak stwierdził – buduje zachodnia cywilizacja. Podkreślał, że w dzisiejszym świecie brakuje promocji dobra, natomiast pleni się zło i zbyt często wychwala się kłamstwo - w życiu publicznym i w przekazach medialnych.

Rozważania stacji drogi krzyżowej przygotowali m.in. lekarze, siostry zakonne, nauczyciele, młodzież szkolna, kawalerowie Grobu Bożego.

„To dla nas wyjątkowy dzień, stąd obecność 40 osób - kawalerów i dam, z Jego Ekscelencją Karolem Szlenkierem – zwierzchnikiem Zwierzchnictwa Polskiego , kawalerami z Krakowa, Kielc, Olkusza” – powiedział KAI Stanisław F. Osmenda KCHS - ceremoniarz świecki oraz Kustosz Siedziby Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie.

Zgodnie z miechowską tradycją, nabożeństwo wielkopiątkowe nawiązywało do oryginalnego, zachowanego od stuleci rytu liturgicznego bożogrobców miechowskich – stróżów miechowskiej świątyni od XII wieku.

Przed biskupem z Najświętszym Sakramentem osiem ubranych biało dziewcząt niosło na poduszkach atrybuty Męki Pańskiej – gwoździe, młotek, włócznię, drabinę, ciernie. W procesji szli rycerze Grobu Bożego w charakterystycznych strojach, kanonicy miechowscy, rajcy miejscy, parafianie i licznie przybywający w tym dniu do Miechowa pielgrzymi. Procesji towarzyszył śpiewany dialog pomiędzy chórem, a asystą Najświętszego Sakramentu.

Niesione procesjonalnie mary Pana Jezusa zostały włożone do grobu w kaplicy Grobu Bożego w bazylice - uznawanego za najwierniejszą replikę jerozolimskiego grobu Bożego na świecie.

Historia bożogrobców rozpoczęła się w Jerozolimie w 1114 r. Głównym zadaniem zakonników była straż przy Grobie Chrystusa oraz opieka nad przybywającymi tu licznie pielgrzymami. Zakon od początku cieszył się prestiżem w Europie.

Osiedlając się w XII wieku w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek. Bożogrobców sprowadził wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.

Kościół pw. Grobu Pańskiego szybko stał się zbyt mały. W latach 1235 – 1293 zbudowano nowy romański kościół, poświęcony przez bp. Prokopa. Miechowska świątynia szybko stała się łącznikiem z Ziemią Świętą. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Odbudowany, ulegał jeszcze kilkakrotnym pożarom.

Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił swój wygląd. Świątynia otrzymała barokowo – rokokowy wystrój. 15 lipca 1799 – w rocznicę zdobycia Jerozolimy przez Krzyżowców w 1099 r. - bp Tomasz Nowina Nowiński, generał - przełożony bożogrobców i proboszcz miechowski, konsekrował świątynię.

W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu bożogrobców, ale wieloletnie starania kolejnych proboszczów miechowskich o przywrócenie dawnej rangi zostały zwieńczone sukcesem: 3 listopada 1996 r. kościół został podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej, a w 1997 r. bp kielecki Kazimierz Ryczan erygował Miechowską Kapitułę Kolegiacką.

dziar
tekst za: www.ekai.pl