KURZELÓW, Wniebowzięcia NMP

Adres:
29-100 Włoszczowa, Kurzelów, ul. Sienkiewicza 3
tel. 41-394-70-09; 881-742-259

liczba mieszkańców: 2 463

Proboszcz:
ks. Jacek Bonio, ur. 1969 (Włoszczowa), KHM, wyśw. 1994, mian. 2015

Wikariusz:
ks. Przemysław Zaborski, mgr teol., ur. 1979 (Lelów), wyśw. 2004, mian. 2022

Kaplice:
Gościencin (pw. MB Częstochowskiej)

Rys historyczny:
Początki Kurzelowa sięgają 1136 r., zatem wczesnego średniowiecza. Wtedy miejscowość z przysiółkami stała się własnością arcybiskupów gnieźnieńskich. Klucz dóbr kurzelowskich, wraz z powstałym  drewnianym kościółkiem pw. św. Wojciecha, stanowił ramy parafii, powołanej przez abp. Skotnickiego Bogorię. Z jego fundacji powstał w latach 1342-1360 nowy, murowany kościół Wniebowzięcia NMP. Świątynia przez wieki przebudowywana, w głównych zrębach reprezentuje gotyk nadwiślański. Sklepienie krzyżowo-żebrowe nawy wspiera się na jednej kolumnie.  W 1360 r. bp Skotnicki poświęcił kościół. W XVII w. dobudowano zakrystię i kaplicę Matki Bożej od strony północnej;  kruchtę od strony południowej – w latach 1887-1892. Kościół na rzucie kwadratu ma prezbiterium węższe i wydłużone, zamknięte pięcioma bokami. Kościół był odrestaurowany w końcu XVIII w. W ołtarzu głównym – okazały krucyfiks barkowy, w ołtarzach bocznych – po lewej stornie od prezbiterium obraz św. Anny Samotrzeciej. Po przeciwnej stronie nawy – ołtarz z obrazem Ostatniej Wieczerzy. W kaplicy Matki Bożej – obraz Maryi z Dzieciątkiem. Obok kościoła – zabytkowa, drewniana dzwonnica z przełomu XVII i XVIII w. Zrekonstruowana po zniszczeniu po trąbie powietrznej w 1946 r., z czterema dzwonami. Największy –gotycki  z 1412 r.

Słynni uczeni kurzelowscy
W 1285 r. Kurzelów otrzymał przywilej miejski, co dało miastu możliwość rozwoju gospodarczego. Powstało tu wiele cechów, prężenie rozwijał się handel i rzemiosło. Pod koniec XII w. w Kurzlowie powstała kapituła kolegiacka, skupiająca grono kanoników, wspomagających pracę biskupów w terenie. Obok duszpasterstwa kanonicy upowszechniali oświatę i kulturę. W 1369 r. w Kurzelowie powstała szkoła kolegiacka kształcąca w łacinie, matematyce, astronomii. Z nią wiążą swój rodowód matematycy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W epoce humanizmu Akademia Krakowska kształciła w swoich murach wielu kurzelowskich studentów. Wśród nich  byli: Paweł Herka - specjalista w dziedzinie geometrii, geodezji i astronomii, Jan Muszczyński – popularyzował teorię Mikołaja Kopernika, Stanisław Jakobczyk – matematyk i astronom, kontynuator teorii Kopernika, wybitny humanista, w 1568 r. objął katedrę astrologii na UJ i przyjął świecenia kapłańskie. Zgromadził bogaty księgozbiór, który przejął jego kuzyn Jan Brożek - najwybitniejszy przedstawiciel „kurzelowskiej dynastii” i czołowy propagator nauki Kopernika. Jako „człowiek renesansu” oprócz matematyki i astronomii studiował: teologię, filozofię, medycynę, miernictwo, geografię, retorykę, muzykę. W latach 1614-1629  przewodniczył katedrze astrologii. Był autorem wielu rozpraw naukowych i licznych cennych opracowań.

Czy wiesz, że…
W prezbiterium – marmurowa płyta z herbem Bogoria i Pomian upamiętniająca konsekrację kościoła w 1360 r. i  drugą w 1644 r. przez bpa Macieja Łubieńskiego z Gniezna herbu Pomian.

Kościół kryje unikatowe zabytki m.in. spiżową chrzcielnicę z 1414 r., bogato  zdobioną monstrancję gotycką i haftowany złotymi nićmi ornat – powstałe na dworze królowej Jadwigi.

W kaplicy Matki Bożej – ciekawy nagrobek z marmuru zmarłej w 1631 r. Marianny Baranowskiej z rodu Pieniążków zasłużonego dla kapituły kurzelowskiej. Przedstawiona jest w jako śpiąca kobieta w habicie zakonnym św. Franciszka.

Bardzo uroczyście obchodzony jest w parafii odpust – św. Anny, związany z bogatą tradycją bractwa św. Anny jak i istniejącą kaplicą cmentarną pod jej wezwaniem, pochodzącą z XVII wieku. 

Odpusty: Wniebowzięcie NMP – 15 sierpnia
św. Anny – 26 lipca