TUMLIN, Św. Stanisława b. m.

Adres:
26-050 Zagnańsk, Tumlin Węgle nr 7
tel. 41-300-34-10

liczba mieszkańców: 3 280

Proboszcz:
ks. Mariusz Rarak, KHM, mgr teol., ur. 1967 (Międzyrzec Podlaski - diec siedlecka), wyśw. 1995, mian. 2021

Wikariusz:
ks. Konrad Wójcik, mgr teol., ur. 1991 (Wolica-Tokarnia), wyśw. 2019, mian. 2022

Kaplice:
Kołomań (pw. Najświętszego Serca Jezusa)

Rys historyczny:
Tradycja głosi, że w XII w. przez Tumlin przechodził św. Jacek Odrowąż. Chcąc odpocząć, wspiął się na wzniesienie zwane Kościelną Górą. W tym miejscu - jak mówi legenda – postawił drewniany krzyż. Po latach stanął tutaj kościół. Świątynię ufundował w 1599 r., kard. Jerzy Radziwiłł – biskup krakowski i zarządca dóbr królewskich. Powstanie świątyni pw. św. Stanisława wiązało się z odnalezionymi w okolicy (później nazwanej Miedzianą Górą) złożami miedzi i rozwijającym się jej wydobyciem, jak i powstającymi kuźnicami, szlifierniami i odlewniami. Kardynał nakazał wybudować kościół z myślą o licznie osiedlających się tutaj górnikach i hutnikach oraz ich rodzinach.  W Tumlinie osiedlali się  górnicy, hutnicy oraz przedsiębiorcy przybyli głównie z Włoch i Anglii. Rody te znacznie zasłużyły się dla rozwoju hutnictwa jak i dla tutejszej świątyni. Wśród przybyłych przedsiębiorców byli budowniczy m.in. pieca hutniczego w Bobrzy oraz wielkiego pieca w Samsonowie.

W 1630 r. kościół strawił wielki pożar. Staraniem bpa Kajetana Sołtyka wkrótce go odrestaurowano, a w 1634 r. ponownie konsekrowano. W 1765 r. erygowano tutaj osobną parafię. W latach 1888-1905, w latach 1970-1988  świątynia była odnowiona.

Czy wiesz, że…
Bryła świątyni jest budowlą jednonawową w stylu wczesnobarokowym zamkniętą węższym wielobocznym prezbiterium. Kościół wybudowano z czerwonego piaskowca, wydobywanego w Tumlinie. W ołtarzu głównym, z ok. 1880 r., umieszczony jest obraz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej na zmianę z obrazami: Najświętszego Serca Pana Jezusa i Ukrzyżowania. W części górnej ołtarza – obraz św. Stanisława Patrona parafii.

Szczególnym kultem od wieków otaczany jest wizerunek Matki Bożej Śnieżnej w ołtarzu bocznym.  Jego historia rysuje się bardzo ciekawie. Jak zapisano w kronice - Madonnę  przywieźli ze sobą włoscy hutnicy w 1630 r. Obraz jest wzorowany na słynnym wizerunku Santa Maria Maggiore  z Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie. Zdobi go srebrna suknia z pozłacanymi koronami, wykonana z darów wotywnych. Na zasuwie - obraz Stygmatyzacja św. Franciszka.

Po drugiej stronie w ołtarzu bocznym - obraz św. Antoniego (na zmianę z obrazem Nawrócenia św. Marii Magdaleny). Na ścianie południowej, w ołtarzu, widnieją obrazy św. Józefa i św. Barbary (na zmianę z obrazem św. Rozalii).

Niedawne prace restauracyjne pozwoliły na odkrycie jeszcze dwóch innych obrazów, znajdujących się w ołtarzach bocznych.

W Tumlinie istnieją trwałe ślady walki z okupantem. W tutejszych lasach działał oddział partyzancki Kadry Polski Niepodległej "Perkun". Bohaterów upamiętnia tablica pamiątkowa z 1986 r., w przedsionku kościoła.

Kapliczka na Grodowej Górze
Będąc w Tumlinie warto udać się na spacer na Grodową Górę, gdzie znajdują się pozostałości po kamiennych kręgach – dawnym miejscu kultu pogańskiego Słowian. To stąd wydobywano słynny piaskowiec, służący kamieni młyńskich czy wkładów do pieców hutniczych. Znajduje się tutaj kapliczka Przemienienia Pańskiego pochodząca z 1850 r., ufundowana przez Aleksandra Iberszera. W jej wnętrzu  znajdował się obraz Przemienienia Pańskiego z 1765 r., obecnie – w kościele w Tumlinie. Pierwsza kapliczka była wybudowana w XVII w – jako wotum mieszkańców za ocalenie od napadu Tatarów w 1240 r., potem Szwedów w 1656 roku.

Odpusty: św. Stanisława – 8 maja
MB Śnieżnej – I niedziela sierpnia