PIASEK WIELKI, Św. Katarzyny dz. m.

Adres:
28-136 Nowy Korczyn, Piasek Wielki nr 119
tel. 535-339-399

liczba mieszkańców: 783

Proboszcz:
ks. Sławomir Dalczyński, mgr. teol., ur 1968 (Zborówek), wyśw. 1994, mian. 2014

Rys historyczny:
Historia miejscowości sięga średniowiecza. Badacze historii są zdania, że powstanie miejscowości należy wiązać z przełomem IX i X w., jeszcze w czasach istnienia na tych terenach Państwa Wielkomorawskiego. Być może Piasek Wielki jest równie stary jak pobliska Wiślica.

Jan Długosz zanotował pod datą z 1364 r. nazwę wsi: Magna Pyaszek, która należała do Jakuba Boboli, fundatora kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie. W XV w. miejscowość należała do rodziny Melsztyńskich. W 1439 r. w Piasku Wielkim został pochowany Spytek, kasztelan biecki, przywódca polskich husytów. Przez wieki wieś miała wielu znamienitych właścicieli i zarządców, wśród których był także książę Radziwiłł.

W latach międzywojennych Piasek Wielki był znany z wystąpień chłopskich; świadectwem tego jest obelisk upamiętniający wydarzenia związane z ruchem chłopskim i jego przywódcą Wincentym Witosem.

Tło historyczne
Historia kościoła w Piasku Wielkim sięga co najmniej 1108 r. Według Jana Długosza właśnie w tym roku została wzniesiona świątynia. W okresie rozbicia dzielnicowego, być może na skutek najazdu Tatarów, kościół został zburzony i pozostało po nim miejsce do dziś nazywane przez miejscowych „kościółkiem”. Obecny kościół został zbudowany w 1340 r. z fundacji kasztelana krakowskiego Spicimira, zwanego Spytkiem herbu Leliwa. Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1373 r. W XV wieku parafia obejmowała 3 wsie, których właścicielem był kolejny członek rodu Leliwa – Spytek z Melsztyna. W poł. XVI wieku dziedzicami Piasku Wielkiego byli Gnoińscy herbu Warmia, czyli Rak, zaś właścicielem Piasku Małego – Zaborowscy, herbu Jastrzębiec. Pamiątką po tych rodzinach są piękne odrzwia, prowadzące obecnie z prezbiterium do zakrystii; widnieją na nich herby Jastrzębiec i Rak oraz data 1521 r.

Członkowie tych rodów źle zapisali się w historii kościoła w Piasku Wielkim. Obydwa rody zmieniły wyznanie na ariańskie. Gnoiński sprofanował świątynię, wjeżdżając do niej na koniu. Kościół wrócił do katolików po 1590 r. i został ponownie konsekrowany.

Pod koniec XVIII w. kościół popadł w ruinę. Parafianie uczęszczali do świątyni w parafii Strążyska. Ówczesny właściciel tych ziem, książę Radziwiłł, zbudował więc dla mieszkańców drewnianą kaplicę, w której odbywały się nabożeństwa.

Obecny wygląd kościół zawdzięcza odbudowie, jakiej w latach 1898-1902 dokonali parafianie pod kierownictwem ks. Antoniego Jasińskiego. Świątynię rozbudowano i nadano jej neogotycki kształt. Kościół jest murowany, nawa prostokątna, prezbiterium niższe i węższe, zamknięte wielobocznie.

W nawie północnej znajduje się pochodzący z jednego z wiślickich kościołów ołtarz św. Tekli. W świątyni znajdują się również  pochodzące z XVIII w. dwa boczne ołtarze. W jednym z nich znajduje się  słynący łaskami  obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, drugi zaś z patronką kościoła, świętą Katarzyną, która ponoć została przemalowana ze św. Barbary. Na ołtarzu głównym z I poł. XIX w. (podarowanym i przeniesionym z kościoła św. Wojciecha z Kielc) widnieje barokowy krucyfiks.

Czy wiesz, że…
Piasek Wielki znany jest także z wystąpień chłopskich, do których doszło tu 3 września 1933 r. w czasie dożynek z udziałem Wincentego Witosa. W czasie starć z policją, które miały wtedy miejsce zginął jeden z rolników a kilka osób zostało rannych. Ślady tego zdarzenia, walki o „chłopskie prawa” ale i „Polskę Ludową” upamiętniono na znajdującej się nieopodal kościoła tablicy postawionej w 50. rocznicę wydarzeń (1983 r.)

Z tej miejscowości pochodzi Józef Grudzień – znany bokser, mistrz olimpijski z Tokio w 1964 roku, srebrny w 1968 r. i mistrz Europy z 1967 roku, który ofiarował w darze kościołowi dwa ornaty.

Po odzyskaniu kościoła przez katolików, wejście do kościoła sprofanowane przez Gnoińskiego który wjechał do świątyni na koniu – zostało zamurowane. Śladem po zamurowanym wejściu jest najprawdopodobniej kamienny portal z herbami znajdujący się nad wspomnianymi już wcześniej drzwiami prowadzącymi z prezbiterium do zakrystii.

Odpusty: św. Katarzyny – 25 listopada
MB Różańcowej – I niedziela października