Święcenia biskupie w Wiawso - w Ghanie

To było historyczne wydarzenie, święcenia nowego biskupa diecezji Wiawso: tak powiedział o tej uroczystości prezydent Ghany J.E. Nana Addo Dankwa Akufo-Addo. Ale zanim dojdziemy do momentu i okoliczności, kiedy wypowiedział te słowa, zacznijmy według kolejności wydarzeń.

Następnego dnia po święceniach dwóch biskupów pomocniczych w Akrze, 19 kwietnia 2023 r. w czwartek rano rozpocząłem podróż samochodem do diecezji Wiawso. Diecezja ta została utworzona przez naszego rodaka św. Jana Pawła II, 22 grudnia 1999 r., po oddzieleniu od diecezji Sekondi-Takoradi. Diecezja posiada obecnie około 112 000 wiernych, 34 parafie i 49 księży diecezjalnych. Akrę od Wiawso dzieli prawie 400 km. Jednym z utrudnień w jeździe są wszechobecne progi zwalniające w terenie zbudowanym, którego tutaj nie brakuje. W pewnych miejscach kończyła się także droga asfaltowa, a zaczyna piaszczysta, więc jechało się jeszcze wolniej. Na pokonanie tej odległości trzeba nam było ośmiu godzin ciągłej jazdy. Samo miasto Wiawso jest położone wśród malowniczych wzgórz, co niektórym przywodzi na myśl skojarzenia ze Szwajcarią. Dlatego też musiałem wyjechać dzień przed uroczystościami, które miały zacząć się w piątek, o godzinie 9:30. Miałem przewodniczyć Mszy św. i być głównym konsekratorem podczas obrzędu święceń biskupich J.E. ks. bpa Samuela Nkuah-Boateng, nowego biskupa Wiawso. Dwoma współkonsekratorami byli J.E. ks. abp Charles Gabriel Palmer-Buckle, metropolita Cape Coast, do której metropolii należy Wiawso oraz J.E. ks. bp Joseph Francis Kweku Essien, biskup emeryt diecezji Wiowso. Co ciekawe, ks. abp Palemer-Buckle mówił homilię na święceniach pierwszego biskupa Wiawso, oraz także na święceniach jego następcy. Pomimo tego samego tematu, to jak nietrudno się domyśleć, treść tych homilii była jednak różna.

Miejscem celebracji było boisko szkoły średniej św. Józefa na peryferiach Wiawso. Ustawione namioty tworzyły prostokąt, pod którymi zgromadziło się około 2000 uczestników ceremonii. Przybyli prawie wszyscy biskupi z Ghany, wraz z Przewodniczącym Konferencji Katolickich Biskupów Ghany, J.E. ks. bp Matthew Gyamfi, biskupem diecezji Sunyani. Na marginesie dodam, że w Sunyani nasze polskie Siostry Nazaretanki mają swój nowicjat. Następnego dnia, w sobotę, pierwsza nowicjuszka z Ghany miała tam składać swoje pierwsze śluby zakonne właśnie na ręce bpa Gyamfi. Był także dziewięćdziesięcioletni J.E. ks. abp Peter K. Sarpong, emerytowany arcybiskup Kumasi. Wśród obecnych byli także przedstawiciele różnych grup kościelnych i organizacji, które odróżniały się od siebie właściwymi sobie strojami. Byli także przedstawiciele wielu wyznań chrześcijańskich, w strojach naśladujących trochę nasze katolickie sutanny w różnych ich odmianach. Co jest o tyle budujące, że nawet w tym aspekcie, punktem odniesienia pozostaje jednak dla nich Kościół katolicki. Nie zabrakło także muzułmanów oraz przedstawicieli religii tradycyjnych. Szczególną grupą byli tradycyjni wodzowie, którzy przybyli dość licznie, a przykuwali wzrok wielością braw i bogactwem ornamentów swoich szat, przypominających rzymskie togi.

Naprzeciw ołtarza, po przeciwnej stronie placu, była przygotowana trybuna dla prezydenta Ghany i jego świty. Nad trybuną umieszczony był herb prezydenta.

Procesja z uroczystą asystą wyruszyła o godzinie 9:15, aby punktualnie o godzinie 9:30 rozpocząć Mszę św. Pomimo tego, że mamy porę deszczową, i na drogach znać było ślady niedawnego deszczu, to mieliśmy piękny, słoneczny dzień i chyba około + 35° C. Już tradycyjnie, tego typu uroczystością towarzyszy bogata oprawa muzyczna. Liturgia była starannie przygotowana. Ponieważ chodzi o Kościół rzymskokatolicki, nie mogło zabraknąć łaciny. Bulla nominacyjna była przeczytana najpierw po łacinie, później po angielsku a na końcu w języku lokalnym. Również litania do wszystkich świętych była śpiewana po łacinie. Niektóre pieśni były śpiewane po angielsku i w językach lokalnych. W tym wszystkim przejawiało się bogactwo naszego Kościoła.

Jak już wspomniałem, homilię wygłosił J.E. ks. abp Charles Gabriel Palmer-Buckle, arcybiskup Cape Coast, który powiedział między innymi, że nowy biskup powinien być obrazem Chrystusa Nauczyciela, głosząc Jego Ewangelię, nauczając Słowa Bożego „... czy to w porę, czy nie w porę...”. Wzywał go do praktykowania cnót i aby potępiał występek i zło, niesprawiedliwość i niemoralność.  Przypomniał, że przez swoje życie św. Paweł napominał Tymoteusza, aby był człowiekiem cnotliwym i świętym, bez zarzutu: „Niechaj nikt nie lekceważy twego młodego wieku, lecz wzorem bądź dla wiernych w mowie, w obejściu, w miłości, w wierze, w czystości!” (1 Tym 4, 12). Zwrócił uwagę także na fakt, że biskup elekt, jest wezwany, aby był prawdziwym obrazem Chrystusa Jezusa, Najwyższego Kapłana i świętego dla wszystkich, którzy się z nim stykają.  Czym więc jest świętość życia?  Czego możemy się nauczyć z Ewangelii Jana 10, 11-16 wybranej na dziś?J.E. ks. abp Palmer-Buckle prosił go także, aby pokornie kontynuował swoją przyszłą służbę jako biskup Wiawso, z otwartymi uszami i sercem szczególnie uważnym na głos Pana, naszego Boga. Jednym z nieodzownych obowiązków biskupa jest słuchanie, aby rozeznać wolę Bożą wobec swojego ludu, zwłaszcza dla jego zbawienia i pomóc mu, aby mógł odpowiedzieć Panu, Bogu, który go zbawia. Mówił także że modli się, aby nowy biskup ”znalazł czas, aby być w obecności Pana, Boga twego, jak Samuel, twój imiennik, który spał w sanktuarium, a lampa Pańska wciąż płonęła.Obyśwzrastał w wrażliwości i słuchaniu Boga, który do ciebie mówi, także poprzez głosy powierzonych ci osób, a także twoich kapłanów i zakonników, z którymi będziesz troszczyć się o lud Boży w tej diecezji”.

Dalej liturgia przebiegała według norm przepisanych liturgicznych, wspólnych dla całego katolickiego świata.

Wśród wygłoszonych przemówień na szczególną uwagę zasługuje przemówienie wygłoszone przez J.E. Nana Addo Dankwa Akufo-Addo, prezydenta Ghany. Swoje wystąpienie zaczął on od cytatu Psalmu nr 118, 24: „Oto dzień, który Pan uczynił, radujmy się zeń i weselmy”. Powiedział, że jest praktykującym anglikaninem, a dla niego dzisiejsza uroczystość jest historycznym momentem, ponieważ po raz pierwszy uczestniczy w święceniach katolickiegobiskupa. Prezydent pogratulował J.E. bp Samuelowi Nkuah-Boatengowi, nowo wyświęconemu biskupowi katolickiej diecezji Wiawso, wzywając go do wypełnienia swojego obowiązku prawdziwego ucznia Chrystusa. Pochwalił nowego biskupa za jego zaangażowanie i poświęcenie dla Kościoła katolickiego, co zaowocowało tym, że Ojciec Święty dostrzegł jego trud i mianował go biskupem. Wśród życzeń, zachęcił go, aby złożył swoje biskupstwo w ręce Pana Boga.Poradził mu także, aby wypełniając swoje obowiązki modlił się z pokorą i zaangażowaniem, i kontynuował dzieła swojego poprzednika, J.E. ks. bpa Josepha Francisa Kweku Essiena, któremu również podziękował za 23 lata biskupstwa. Prezydent poprosił także biskupa, aby zapewnił również ciągły rozwój diecezji i zaapelował do niego, aby modlił się za niego jako prezydenta Ghany, oraz za rząd i naród jako całość, aby mogli wykonywać swoje zadanie z uczciwością i pokorą.Prosząc nowo wyświęconego i biskupa, aby modlił się o pokój w Ghanie, prezydent Akufo-Addo poradził katolikom i chrześcijanom w ogóle, aby podjęli swoje religijne obowiązki w celu przekształcenia i wzmocnienia w budowania narodu. Powiedział także, że bycie uczniem Chrystusa oznacza, że trzeba być przygotowanym do życia opartego na słowach i nauczaniu Chrystusa. Według niego „Królestwo Boże jest rzeczywiście centralnym tematem Biblii i dlatego musi być centralnym tematem naszego życia jako chrześcijan”. A to znaczy służyć Bogu i rodzajowi ludzkiemu. Być uczniem Chrystusa to także być przygotowanym na krzyż, jak to mówi Jezus w Ewangelii„Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje!”(Mk 8, 34). Prezydent Akufo-Addo powiedział także, że wzrost Kościoła powinien być mierzony nie tylko liczbą jego członków, ale także ich jakością, którzy są duchowo oddani cnotom Chrystusa i są gotowi pomóc w budowaniu Kościoła i narodu. Na zakończenie powiedział do wszystkich:„proszę was o modlitwę, nie zapomnijcie modlić się za mnie”. Następnie, nowo wyświęcony biskup udał się do Prezydenta, aby mu podziękować za wzruszające słowa. Prezydent poprosił o osobistą modlitwę i błogosławieństwo. Co też J.E. Nkuah-Boateng uczynił modląc się nad nim i mu błogosławiąc.

W tym momencie zrodziła mi się refleksja, że Europa, w tym również Polska, może się uczyć tolerancji i wolności religijnej od Ghany, i wyzbyć się uprzedzeń do chrześcijaństwa, a do Kościoła katolickiego w szczególności.

Przed końcowym błogosławieństwem, przyszła kolej abym i ja zabrał głos. Życzyłem nowo wyświęconemu biskupowi, aby Chrystus Najwyższy Kapłan, który go powołał do tego, aby był następcą apostołów zawsze był z nim, mu towarzyszył i mu błogosławił. Te życzenia są także okazją, aby podziękować jego poprzednikowi, który przez tyle lat budował Kościół w Wiawso. Takim symbolicznym obrazem dla mnie, jest budynek nowej katedry, której budowę rozpoczął biskup Essien. Jest już pod dachem, ale budowa wymaga jeszcze kontynuacji. Trzeba to dzieło dokończyć wg. słów św. Pawła: „Ja siałem, Apollos podlewał, lecz Bóg dał wzrost. Otóż nic nie znaczy ten, który sieje, ani ten, który podlewa, tylko Ten, który daje wzrost – Bóg”(1 Kor 3, 6-7).

Całość uroczystości trwałą pięć i pół godziny. Ale jak mówi stare polskie przysłowie: „szczęśliwi czasu nie mierzą”. Wszystko na chwałę Bożą przecież.

† Henryk M. Jagodziński
Nuncjusz Apostolski w Ghanie

24 kwietnia 2023 r.